به گزارش سلامت نیوز به نقل از indiatimes خستگی، فراموشی و گزگز دست و پا؟ ممکن است بدنتان کمبود ویتامین B12 داشته باشد. مشکلی شایع که اغلب با استرس، افسردگی یا پیری زودرس اشتباه گرفته می‌شود.ویتامین B12 یکی از مواد ضروری برای سلامت مغز، اعصاب و سطح انرژی بدن است. با این حال پزشکان می‌گویند کمبود آن بسیار رایج‌تر از آن است که تصور می‌شود، به‌ویژه در میان گیاه‌خواران و سالمندان.
تاثیر کمبود ویتامین B12 بر انرژی و خلق‌وخو
اگر دائماً احساس خستگی، حواس‌پرتی یا بی‌حوصلگی دارید، شاید علت فقط فشار روانی نباشد.به گفته‌ی پزشکان، کمبود ویتامین B12 یکی از مشکلات نادیده‌گرفته‌شده‌ی عصر امروز است که به‌طور خاموش بر عملکرد مغز، خلق‌وخو و اعصاب اثر می‌گذارد.
ویتامین B12 برای تولید گلبول‌های قرمز، محافظت از اعصاب و ساخت DNA ضروری است. کاهش سطح آن باعث کاهش اکسیژن‌رسانی و در نتیجه ضعف، خستگی، تپش قلب و اختلال تمرکز می‌شود.
چرا کمبود ویتامین B12 در میان گیاه‌خواران شایع‌تر است؟
ویتامین B12 عمدتاً در مواد غذایی حیوانی مانند تخم‌مرغ، ماهی، گوشت و لبنیات وجود دارد.بنابراین گیاه‌خواران، وگان‌ها و افرادی که مصرف لبنیات کمی دارند در معرض خطر بیشتری‌اند.
مصرف برخی داروها مانند متفورمین (دیابت) یا داروهای ضداسید معده نیز جذب آن را کاهش می‌دهد.با افزایش سن نیز اسید معده کمتر تولید می‌شود و جذب ویتامین دشوارتر می‌گردد.
نشانه‌های رایج ولی پنهان کمبود ویتامین B12
این کمبود به‌تدریج پیش می‌رود، بنابراین بسیاری از علائم با استرس یا پیری اشتباه گرفته می‌شوند:
-
خستگی و ضعف مداوم
-
گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها
-
فراموشی یا تمرکز پایین
-
تغییرات خلق‌وخو یا تحریک‌پذیری
-
رنگ‌پریدگی پوست یا تنگی نفس
-
اختلال در تعادل یا هماهنگی حرکتی
-
عفونت‌های مکرر یا کندی ترمیم زخم‌ها
در صورت درمان‌نشدن، آسیب عصبی دائمی و افت عملکرد شناختی ممکن است رخ دهد.
نقش B12 در مغز و خلق‌وخو
ویتامین B12 برای تولید سروتونین هورمون تنظیم‌کننده خلق و خواب ضروری است.سطح پایین آن می‌تواند باعث افسردگی، اضطراب، مه‌ذهنی و افت حافظه شود.
مطالعه‌ای در Journal of Psychopharmacology نشان داد درمان کمبود B12، علائم افسردگی را در بیماران بهبود می‌دهد.تحلیل دیگری از دانشگاه هاروارد نیز تأیید کرد سالمندان با سطح پایین این ویتامین، بیشتر دچار مشکلات حافظه و تفکر می‌شوند.
جذب B12 و نقش دستگاه گوارش
جذب این ویتامین از معده آغاز می‌شود؛ جایی که با پروتئینی به نام فاکتور درونی (Intrinsic Factor) ترکیب می‌شود و سپس در روده جذب می‌گردد.بیماری‌هایی مانند گاستریت، سلیاک، کرون یا مصرف طولانی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند این فرآیند را مختل کنند.
منابع غذایی و مکمل‌های ایمن
| ماده غذایی | مقدار ویتامین B12 (µg در ۱۰۰ گرم) |
| تخم مرغ(کامل) | 1.1 µg |
| شیر | 0.4 µg |
| ماست | 0.5 µg |
| ماهی(سالمون،تن) | 4–5 µg |
| مرغ | 0.3 µg |
| غلات یا شیرهای گیاهی غنی شده | 1–2 µg |
گیاه‌خواران باید از غذاهای غنی‌شده یا مکمل‌ها استفاده کنند.براساس دستورالعمل ICMR–NIN، میزان توصیه‌شده روزانه برای بزرگسالان ۲٫۴ میکروگرم است.مکمل‌های B12 معمولاً ایمن‌اند و چون محلول در آب است، مقدار اضافی از طریق ادرار دفع می‌شود.
چه زمانی باید آزمایش دهید؟
اگر دچار خستگی مزمن، فراموشی، یا گزگز اندام‌ها هستید، پزشک ممکن است آزمایش سرم B12 به‌همراه هموسیستئین و MMA را تجویز کند تا سطح واقعی ویتامین در بدن مشخص شود.تشخیص زودهنگام اهمیت بالایی دارد، چون آسیب عصبی ناشی از کمبود طولانی ممکن است برگشت‌ناپذیر باشد.
کمبود ویتامین B12 ساده ولی خطرناک است اما به‌راحتی قابل پیشگیری است.با تغذیه متعادل، بهبود سلامت گوارش و چکاپ منظم، می‌توانید از خستگی، مشکلات خلقی و آسیب عصبی پیشگیری کنید.گاهی آنچه شبیه استرس یا پیری به نظر می‌رسد، در واقع ندای بدن برای دریافت این ویتامین حیاتی است.
نظر شما